رها / سحر بیاتی
گزارش تصویری را با کلیک بر روی لینک ببینید...
پنجره
های ساختمان سفید رنگ رو به روی بلندترین خیابان تهران با نرده های نزدیک به هم
پوشانده شده است. پسرکی سر بر نرده ها هیاهوی شهر را تماشا می کند، زنی با چادر
سیاه بر سر این سوی خیابان رو به روی ساختمان سفید رنگ کنار جوی خیابان ولیعصر
نشسته و زار زار با صدای بلند گریه می کند.
بیمارستان
روانپزشکی مهرگان درست وسط شهر رو به روی جامعه ای که هر روز بیش از پیش افسرده و
غمگین می شود، هر روز بیش از پیش خشم های فروخورده اش را بر سر عابران و رهگذران
خالی می کند. تا از بیرون جامعه ای بیمار، خشمگین و عصبی به نظر برسد. صدای بوق
های کش دار، و گاه فحش هایی از این دست هر لحظه بیشتر می شود. نزاع های خیابانی و
ناسزا گویی عابران به سواره ها و بر عکس هر روز بیشتر می شود.
روانشناسان معتقدند همه مردم جهان حتی یک بار هم که شده
اضطراب و افسردگی را تجربه کرده اند، تجربه ای که این روزها گریبان گیر ایرانیان
بیشتری شده است.
«افسردگی و اضطراب شایع ترین اختلال روانی در ایران است»، پرویز مظاهری دبیر انجمن روانپزشکان
ایران در نشست خبری هفته سلامت روان ضمن
اعلام این خبر می افزاید: «تمام اختلالات روانپزشکی دلایل زیستی از جمله ژنتیکی و اجتماعی
دارد هرچند آمار اختلالات روانی در کشور با متوسط آمار
جهانی، همخوانی و همسویی دارد اما طی سال های اخیر شیوع اختلالات روانی از جمله افسردگی
در کشور افزایش یافته است.»
به گفته متخصصان افسردگی به دو صورت یک قطبی ودو
قطبی بروز می کند که درحالت یک قطبی، فرد فقط احساس افسردگی دارد اما در حالت دو قطبی،
فرد علاوه بر احساس افسردگی دچار شیدایی نیز می شود.
افزایش آمار خودکشی
هنگام صحبت از افسردگی باید ازˈخودکشیˈ نیزصحبت
شود چرا که افراد افسرده درصورت درمان نشدن و از روی ناامیدی و عدم امنیت، دست به خودکشی
می زنند.
به گزارش رسانه های داخلی ایران بر اساس آخرین آمار
وزارت بهداشت، روزانه ۱۳ مورد خودکشی با میانگین سنی ۲۹ سال در ایران اتفاق می افتد.
اما چه عواملی باعث بروز افسردگی می شود؟
استرس: وقایع پراسترس زندگی، به
ویژه از دست دادن یا تهدید به از دست دادن یک فرد محبوب یک شرایط ایده آل یا شغل می‌تواند
محرک افسردگی باشد.
. عوامل اجتماعی: نارضایتی از جامعه و عوامل روانی مرتبط با اجتماع
نیز می‌توانند نقش داشته باشند
شخصیت: صفات شخصیتی خاصی مانند اعتماد به نفس پایین و وابستگی
شدید، بدبینی و حساسیت در برابر استرسها می‌تواند فرد را مستعد افسردگی نماید. شخصیتی
وسواسی، منظم و جدی، کمال‌گرا، یا شدیداً وابسته نیز احتمال ابتلا به افسردگی را افزایش
می‌دهند.
شکست در زندگی: شکست در کار، ازدواج، یا روابط با دیگران می‌تواند
باعث بروز افسردگی شود، مرگ یا فقدان یکی از عزیزان، از دست دادن یک چیز مهم (شغل،
خانه، سرمایه)، تغییر شغل یا نقل مکان به یک جای جدید، انجام بعضی از جراحی ها مثل
برداشتن سینه به علت سرطان، گذر از یک مرحله از زندگی به مرحله‌ای دیگر، مثلاً یائسگی
یا بازنشستگی
بیماری‌های روحی :اضطراب، عقب‌افتادگی ذهنی، فراموشی، اختلال خوردن
و سوء مصرف مواد.
کمبود امکانات در درمان بیماران اعصاب و روان
دبیر انجمن روانپزشکان ایران
می گوید: «اختصاص ۱۰ درصد فضای بیمارستان های عمومی به تخت های روانپزشکی، مصوبه ای
بوده که سال ها پیش از طریق مجلس شورای اسلامی ابلاغ شده اما متاسفانه تاکنون به دلایل
مشکلات مالی محقق نشده است.فقط ۴۰ تا ۵۰ درصد بیمارستان های کشور این مصوبه را عملی
کرده اند چراکه بستری بیماران روانپزشکی ، درآمد چندانی برای بیمارستان ها ندارد.»
وی در ادامه به داروهای بیماران روانی اشاره می
کند: «داروهای روانپزشکی به اندازه کافی در بازار موجود نیست؛ روز به روز داروهای جدیدتر
و موثر تر وارد بازار دارویی می شوند که باید به آنها توجه داشت سازمان های بیمه گر نیز به بیماران روانپزشکی توجهی
ندارند و به ویژه افسردگی را تحت پوشش قرار نمی دهند و تنها در صورت بروز ˈنوع شدید
بیماریˈ از آن حمایت می کنند.»
شوک درمانی روشی جایگزین برای کمبود دارو
حمید جعفری روزنامه نگار اجتماعی است که گزارش «وقايع نگاري سه روز زندگي
در كلينيك بيماران رواني» را در روزنامه توقیف شده شرق منتشر کرد.
به سراغ او رفتیم تا تصویر روشن تری از وضعیت
بیماران بستری در بیمارستان های روانپزشکی ببینیم جعفری در پاسخ به پرسشی در خصوص
هزینه بستری بیماران اعصاب و روان می گوید:« هزینه بستری بیماران اعصاب و روان در ایران
سرسام آور است در برخی از بیمارستان‌های روانپزشکی در تهران انواع اتاق است که به خانواده
بیماران برای بستری بیمار پیشنهاد می‌شود ...به عنوان مثال در یکی از این بیمارستان‌های
روانپزشکی در تهران اتاق‌های لوکس طراحی شده اند ...معمولا تا شبی بین 700 تا یک میلیون
تومان هزینه این اتاق ها است ...بد نیست بدانید که به دلیل لوکس بودن این اتاق ها و
نبود ارتباط با دیگر بیماران و همراهانشان در این بخش ها باعث شده تا چهره های معروف
در حوزه های مختلف در آنجا بسیار دیده شوند ...بیمارستان های روانپزشکی دیگری هم هستند
که وصف حال مناسبی هم از لحاظ بهداشتی و هم از لحاظ درمانی ندارند اما همچنان مراجعه
کننده دارند ...یکی به دلیل هزینه های نسبتا کمتر و دوم به دلیل اینکه می توانند بیمار
را در آنجا رها و حتی دیگر سراغش نیایند.»
این روزنامه نگار حوزه اجتماعی درباره هزینه
های دارویی نیز می گوید:« هزینه های دارویی مانند دیگر هزینه های درمان در بیمارستان
های روانپزشکی گزاف هستند ...ضمن اینکه وزارت بهداشت باید در این باره پاسخ دهد که
چرا هنوز از روش های کلاسیک درمان ، مانند شوک تراپی فقط در ایران استفاده می شوده
؟ این روشی است که در بیمارستان های روانپزشکی چه بالای شهر چه جنوب شهر مرسوم است
...حافظه کوتاه مدت را برای مدتی کوتاه از بین می برد ! یعنی اینکه دارو ها با توجه
به وضع معیشتی - اقتصادی بیماران روانی و مسائل تحریم و ... تقریبا غیر قابل دسترس
اند پس روش دارو درمانی تقریبا از دستور کار پزشکان حذف شده است ... از این نظر وضع
بیماران روانی در ایران اصلا مساعد نیست و حتی نگران کننده است ...بیماری که باید داروی
مشخصی را استفاده کند به دلیل دسترسی نداشتن به آن دارو باید به شوک درمانی بپردازد
! حال بیماران بعد از شوک درمانی غیر قابل تصور است ...»
در خصوص حمایت بیمه های درمانی از بیماران
اعصاب و روان نیز جعفری معتقد است :« حمایت بیمه چیزی شبیه به بروکراسی
که بیمه برای هزینه های دندانپزشکی در نظر می گیرد.
معمولا هزینه متوسط یک ماه بستری در بخش معمولی یک بیمارستان روانپزشکی در مناطق مرکزی
شهر همراه با شوک درمانی چیزی حدود 15 میلیون تومان است که دارو ، البته اگر پیدا شود
، مشاوره و شوک درمانی و خدمات پرستاری و غذا و ... قسمت های اصلی این هزینه ها هستند.»
عمه درمانی یا مشاوره
رواج کتاب های روانشناسی غیر استاندارد در کشور هر روز بیش
از قبل مخاطب پیدا کرده است .
همه می خواهند قورباغه را قورت بدهند و راز موفقیت را کشف
کنند. کتابهایی که خانم سیمین مشاور یک مرکز روان درمانی می گوید در برخی موارد
فاجعه ایجاد می کنند.
او از بیماری می گوید که با کشف راز از رسیدن به ثروتی
هنگفت مطمئن شده اما بعد از نرسیدن به این ثروت دچار شیدایی و اختلال حواس شدید
شده است.
خانم سیمین از پدیده عمه درمانی نیز صحبت می کند و می گوید
: « متاسفانه از قدیم روحیه نصیحت کردن و راه کار ارائه دادن در میان ما ایرانی ها
بوده و این روش ها به شدت دردسر ساز می شود. تشخیص اختلال روحی کار ساده ای نیست و
در بسیاری مواقع با عمه درمانی و درد و دل های خانوادگی بر این موضوعات سرپوش
گذاشته می شود.»
خانم سیمین از بالا بودن هزینه مشاوره در ایران می گوید و
اینکه بیمه های درمانی هیچ حمایت مناسبی از مشاوره و روان درمانی نمی کنند و این
امر را به شکل یک پدیده لوکس شبیه جراحی زیبایی یا آرایشگاه نگاه می کنند. البته
به گفته این کارشناس ارشد روانشناسی در بسیاری از مراکز لوکس بالای شهری هزینه های
ساعتی 100 تا 200 هزار تومانی هم برای مشاوره دریافت می شود و بسته به مد روز
جامعه بسیاری از خانواده های مرفه برای ساده ترین مسائل خود نیز به آنجا مراجعه می
کنند. اما در میان اقشار متوسط و متوسط رو به پایین جامعه توانایی پرداخت هزینه
های 10 یا 20 هزارتومانی ساعتی برای مشاوره هم سخت و ناممکن است.
بیماران تحصیل کرده
حمید جعفری روزنامه نگاری که سه روز در بیمارستان روانی
بستری شد تا از نزدیک شاهد زندگی بیماران بستری در این مراکز باشد می گوید در بخشی
که بستری شده بیمار زیر کارشناسی ندیده است، مهندس صنایع، داروساز، کارشناس ...
او دلالیل بستری شدن این افراد را مشکلات اقتصادی و اجتماعی
حال حاضر جامعه می داند.
خانم سیمین نیز درباره بیماران اعصاب و روان می گوید :«
اصولا این بیماران تحصیل کرده و با سواد هستند، بسیاری از افراد با تخصص های بالا
و مدارک تحصیلی عالی موفق نشده اند با توجه به شرایط کنونی جامعه زندگی ایده آلی
برای خود بسازند. بسیاری دچار استرس، اضطراب و افسردگی می شوند و برخی تا مرز
ناامیدی از زندگی و تمایل به خودشکی پیش می روند.»
در این میان اما یک متخصص اعصاب و روان به نکته دیگری اشاره
می کند و می گوید :« متاسفانه بسیاری از افراد جامعه به واسطه مشکلات اقتصادی و
اجتماعی از مواجه با زندگی حقیقی خود در ترس و اضطراب هستند. بسیاری از این افراد
که قوه تخیلی قوی تری هم دارند به زندگی ذهنی پناه می برند. زندگی ذهنی کم کم برای
آنها عادی می شود و تبدیل به توهماتی که خود افراد علاقه ای به کنار گذاشتن آن
ندارند.»
این متخصص اعصاب و روان معتقد است در جایی قرار داریم که
فرمان زندگی از دست افراد خارج شده و امکان هدایت ماشین زندگی سخت تر و سخت تر، در
این شرایط هر روح و روان سالمی دچار استرس، ترس و نگرانی می شود. این نگرانی ها و
ترس ها در نهایت افسردگی و بیماری های
دیگر روحی را به وجود میاورند و این گونه است که جامعه امروز جامعه ایست بی حوصله
و عصبی، جامعه ای پرخاشگر و زودرنج ... درباره تاثیرات داروهای ایرانی نیز می
افزاید :« برای مثال داروی ضد اضطراب فلوکستین نمونه ایرانی و خارجی دارد نمونه
خارجی که گران تر و کم یاب تر است عوارض جانبی خاصی ندارد اما نمونه ایرانی، بی
خوابی ، کلافگی، پریشانی در برخی موارد
حالت تهوع و سرگیجه ایجاد می کند. یا داروی سرترالین که از جمله داروهای ضد
افسردگی است در نمونه ایرانی مشکلات زیادی از جمله سرخوشی غیر طبیعی، لرزش دست و
پا و نوسان فشار خون و گاه وابستگی شدید ایجاد می کند.»
حرف ها و نظرات کارشناسان و متخصصان اعصاب و روان در خصوص
بیماری های روحی و نبود امکانات، هزینه های بالای درمانی و نبود بیمه های پوششی
بسیار است اما باید به چند خطی از حاشیه نگاری های حمید جعفری در فیس بوک اکتقا
کرد :«
زنان در آن سوي حياط بيمارستان در ساختماني روبه روي ساختمان ما بستري هستند. حياط
بيمارستان پر از درخت چنار است، ديد مناسبي وجود ندارد. تنها صدايشان مي رسد و اين
لحظه اي است كه همه مردان مي خندند.» 
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر